אינדערפֿרי, אַ קאַלטער רעגן

-

אינדערפֿרי, אַ קאַלטער רעגן

און דאָ איז אַן אייביקער תשעה-באָב,
כאָטש קיינער כמעט טוט ניט פֿאַסטן,
כאָטש ס'האַלט מען אין ווינקעלע עפּעס אַ רב
פֿאַרמאַכט אין אַ פּאַסיקן קאַסטן.

עס וויינען די הימלען בײַם קוקן אויף דר'ערד
און האַלטן 'זוי קלאָר אין איין שווײַגן.
ניט אַלץ איז צעשטערט אָדער אַלץ איז צעשטערט,
סײַווי ס'וועט אַ זאָגעניש לײַגן.

און פֿאָרט, אַז מע קוקט אין דעם גרויען אַרום,
דערפֿילט מען אַ שטיקל בטחון
און זעט מען אַ רמז אַויף עפּעס-וואָס פֿרום,
וואָס איז ביז אַצינד ניט דערשטאָכן.

ווילנע ד' באָב תשע''ו

וועלוול טשערנינס ניי בוך לידער

א ניי בוך לידער פון וועלוול טשערנין, ״ארבע כנפות״, איז ארויס פון דרוק נאוועמבער 2015! י

בלי ספק א גרויסע און דערפרייענדיקע דערשיינונג פאר אלע ליבהאבער און לייענער פון יידישער פאעזיע!י

די הילע פונעם
נייעם בוך לידער 

וועלוול טשערנין אויף שפּאַניש

אַ ספּעציעלע אוידיציע

פון דער שפּאַנישער יידישער ראַדיאָ־פּראָגראַם"ספרד" 

פון ורדה [וואַרדאַ] פישמאַן 

געווידמעט דער ביאָגראַפיע אוןפּאָעזיע פון וועלוול טשערנין

וואו ורדה לייענט אויך פאָר זיין ליד "מייןגעשיכטער" 

און זעצט עס איבער אויף שפּאַניש.

געבורטסטאָג

געבורטסטאָג

דרײַ קליינע בילדלעך צוגעקלאַפּטע פעסט צו ווענט.

פאַרגאַנגענהייט און קעגנוואַרט און צוקונפט.

אַ בליק און נאָך אַ בליק און נאָך אַ בליק.

אַ רגע און אַ רגע און אַ רגע.

די בילדלעך שווימען

און זיי בײַטן זיך כסדר –

אַ קוק אַזאַ, אַ קוק אַזאַ, אַ קוק אַזאַ.

דער עתיד ווערט מגולגל אין אַן עבר.

דער עבר איז מרמז אויף אַן עתיד.

און בלויז די הווה בלײַבט באַשטענדיק הײַנט.

אריאל תשע''ה

***

מײַן בלוט זידט אויף. י

אַרום איז כלומרשט שטיל.י

און פאָרט אַ רוף

טוט אין דעם גראָז אַ גריל.י

אַ לאַנגע גאַס.י

אַן אומגעזאַמטער פּלאַץ.י

אַן אַלטער פאַס,י

וואָס היט אין זיך אַ שאַץ.י

קיין באַרג, קיין טאָל.י

אַ פלאַכער, ברייטער סטעפּ.י

און בלויז צומאָל – י

אַ רמזל אויף טרעפּ.י

אַראָפּ, אַרויף

און גלײַך - פאָרויס, צוריק.י

מײַן בלוט זידט אויף

אויף אָט דעם שמאָלן בריק.י

סטאַניצע ראָדניקאָווסקאַיאַ

לא המתים

וווּ גייט דער וועג, וווּ גייט דער גלײַכער וועג,

וואָס טוט פאַרבידן גאָרנישט מיט אַן עפּעס?

דער גלײַכער וועג, וואָס האָט ניט קיין שום עק,

פאַרוואַנדלט גרינג אַן עפּעס אין אַן אֶפס.

ער טוט פאַרבײַטן לײַטיש מיט נײַ בלוט

דאָס בלוט, וואָס איז אַמאָל געווען פאַרגאָסן.

אַ זשאָלאָדע ווערט גערן אַ בַלוּט

בײַם זינגען קלאַנגלאָז: "את האָרץ נתן..."

און איך זינג מיט צווישן די גרינע בערג,

צווישן די אַלטע קברים: "לבני אָדם".

און איך באַמערק, אַז איך שרײַב מיט אַ ווערק

און אַז כ'צי ווײַטער אַ געפּלאַצטן פאָדעם.

איך בין אַליין אויף אָט דעם גלײַכן וועג.

איך מוז אַליין באַנעמען און באַשליסן.

דער גלײַכער וועג, וואָס האָט ניט קיין שום עק,

גייט דורך מײַן פילן און פאַרבײַ מײַן וויסן.

דעשקאָוויץ לעבן אַרשעווע, תשע''ה

***

***

                                                    "...דער וועג אויפן זוניקן ברעג"

                                                          יוסף פּאַפּיערניקאָוו

זיך דערוויסן סתם וועגן

אַ מין ים אָן שום ברעגן

און זיך לאָזן אין וועג,

וווּ דער וועג איז דער ציל.

ערגעץ וואַנדערן זשוואַווע

מיט אַ גלעזעלע קאַווע,

ערגעץ ווײַט, וווּ מע מעג

זײַן אַזאַ, ווי מע וויל.

ערגעץ גריבלען און גראָבן,

עפּעס היטן און האָבן

אויפן זוניקן ברעג

לוסטיק טאָן אַ שפּאַציר.

ס'איז אוודאי טשיקאַווע

כאַפּן ערגעץ אַ פּאַווע,

אָבער ס'איז ניט קיין צוועק.

יעדנפאַלס ניט פאַר מיר.

פלײַסיק פאַלן און פליִען,

בולט לעבן און בליִען,

פליסיק שטראָמען צו תהום

אָן אַ דנאָ, אָן אַ גרונט.

אויפן סמך פון אַ כתובה

טאָן אַן ביטערע תשובה,

שווימען פויל מיטן שטראָם,

ווי אַ פּגר פון הונט.

שוין! קיין בײַסן, קיין בילן

אין דעם אומזײַן דעם קילן

איז ניטאָ. ס'איז פאַראַן

בלויז אַן אות צי אַ וואָרט.

אין דעם ים פונעם שווײַגן

וועט מען קיינמאָל ניט לײַגן.

ס'איז קיין איצט און קיין דאַן.

ס'איז קיין דאָ און קיין דאָרט.

ירושלים תשע''ד

Velvl Chernin sings his Yiddish rendition of the Ukrainian folk-song by Mikhailo Petrenko "Дивлюсь я на небо тай думку гадаю" in his own Yiddish translation.

Дивлюсь я на небо тай думку гадаю: 

Чому ж я не сокил, чому ж не летаю. 

Чому ж мене, Боже, ты крылы не дав? 

Я б зимлю покинув тай в небо взлетав.

***

ס'טוט אויף רעלסן פאַלן

שטיל אַ בלויער שניי.

איבער פּוסטע זאַלן

קײַקלט זיך אַן איי.

ס'טוט דער איי באַגילדן

בונט דעם אומזײַן-רוים.

אויף אַ שטיין אַ ווילדן

בליט אַ מאַנדלבוים.

צווײַגעלעך אָן בלעטער

האַלטן צינגלעך שײַן.

דער באַשײַנטער וועטער

דרימלט קינדערש אײַן.

אונטער בלויע שנייען –

רעלסן פון גינגאָלד,

און אין לאַנגע רייען

שטיי נאָר איך, אַ יאָלד.

כפר אלדד תשע''ד

פון די נייסטע לידער

קדיש

אַ ייד איז געקומען אין דער איינציקער שול צו זאָגן קדיש.

אָבער די אשכנזים מיט די ספרדים צוזאַמען

האָבן ניט געקאָנט צונויפשטעלן אַ מנין.

זיי זיצן – יעדער איינער אין זיין ווינקל –

און וואַרטן אויפן צענטן

און אויך אויפן ניינטן און אויפן אַכטן.

אַלע שווייגן און אויך דער ייד שווייגט.

ער טראַכט וועגן זיין פאַרלאָרענער משפּחה,

וועגן דעם, אַז אויפן פראָנט זיינען לעבן געבליבן

מער מאַנצבלען, איידער פרויען אין הינטערלאַנד.

וואו וועט ער גיין נאָכן דאַוונען?

וואָס וועט ער טאָן?

ווי וועט ער לעבן? צו וואָס?

דער ייד ווייסט ניט. די רגע לעבט ער כדי זאָגן קדיש.

דאָס איז וויכטיק.

ס'איז וויכטיק זיין איינער פון די צען.

נאָכן דאַוונען וועט ער באַשליסן, וואָס צו טאָן.

דער ייד דערלויבט זיך ניט האָבן אַ חשש,

אַז דער מנין וועט כלל זיך ניט צונויפקלייבן

און אַז ער וועט ניט קאָנען זאָגן קדיש.

כפר־אלדד תשע''ד

***

טויבן שפּאַצירן איבערן זאַמד.

כוואַליעס פלאַכע לעקן דעם ברעג.

שטיל איז אַרום, ווייל דער שטורעם פאַרזאַמט.

קיין שום בהלה, קיין חשד און קיין שרעק.

עטלעכע זעגלען פּליעסקען זיך פויל

ווייסע און גרויע ווי שוים פון דעם ים.

רוען די הימלען גוטהאַרציק און וואויל.

דער האָריזאָנט איז אַ דינינקע ראַם.

מאַניעט און רייצט די געזאַלצטע און יאָדיקע לופט,

אָבער דער רוים איז פאַרשלאָסן און קליין.

טליִעט אַ בענקשאַפט נאָך עפּעס און רופט

זיצן ביים ברעג מיט אַ ווענטקע אליין.

כ'וועל כאַפּן גאָרנישט. ס'איז גאָר ניט מיין צוועק.

אפשר, אַ וואָרט פונעם בבלי קידושין צי עפּעס אַ פּשט.

שטיל איז אַרום און ס'איז פּוסט אויפן ברעג.

ווינטערדיק שלאָפן די רוימען. איז שאַט!

תל אביב תשע''ד

***

אומעטום, וואו איך זאָל ניט גיין,

טרעף איך געמעלן פון נחום גוטמאַן.

זיי רינגלען אַרום מיך פון אַלע זייטן

און טוען באַפאַרבן מיין קיום.

אַמאָל האָב איך דאָרט, אויפן צפון

דערזען אונטער אַ קליינער רעפּראָדוקציע

נחום גוטמאַנס נאָמען

געשריבן פון רעכטס און פון לינקס.

אַ באַצויבערטער בין איך אַריין

אין זיין אנגעמאָלעטער וועלט

און געוואָרן אַליין אַ שטריך

אין די אַלע געמעלן.

תל אביב תשע''ד

מיין געשיכטע

איך האָב אַזאַ געשיכטע,

וואָס איך קען זיך שטאָלצירן מיט איר.

ס'איז אַ געשיכטע אַן אַנטיק.

זי איז איינע אַזאַ אין דער וועלט.

זי גיט אַלעמען שיין.

זי טוט אַלעמען רירן.

זי דערגייט אין די ווייטסטע עק־וועלטן.

זי דערגייט מיר די יאָרן.

איז הערט אַ מעשה, הערט מיין געשיכטע,

הערט מיך אויס...

תל אביב תשע''ד