Velvl Chernin וועלוול טשערנין Велвл Чернин

יום שבת, דצמבר 31, 2005

די ניינטע מכּה

וועלוול טשערנין

xoishex mitzraim


די ניינטע מכה

.אַזאַ מין ווינטער איז נאָך ניט געווען
.און ער איז ענלעך דאָ און דאָרט ווי טראָפּנס רעגן
,דער נעפּל ווערט צעטריבן ווען־ניט־ווען
.נאָר וואָס וועט זיין? – ניטאָ ביי וועמען פרעגן

.ס'איז פינצטער און ס'וועט פיצטערער נאָך זיין
.דאָ – פאַר אַן אויפגאנג, דאָרטן – בעת אַ שקיעה
,עס בענקט זיך פּיינפול נאָך אַ ביסל שיין
.נאָר פינגער ציִען זיך צו רייסן קריעה

מעלה־החמישה תשס''ה

uzor1


אַן אוקראַינישער מאָטיוו

איבער שטיינערנע בערג
,און געמיטלעכע טאָלן
איבער גרויע שאָסייען
און הייליקע שטעט
הענגט אַ ריזיקער מעסער
,דעם ערדקויל צו גאָלן
און עס וואַכט איבער אַלצדינג
.אַן איך, אַן עסטעט

אַלץ איז נאַס שוין געמאַכט
.מיט אַ בלוטיקן רעגן
אָנצוזייפן דאָס אַלץ
.וועט ניט דויערן לאַנג
ווען דער שוימיקער ים
,וועט אַרויסגיין פון ברעגן
,וועט דעם איך, דעם עסטעט
.טאָן אַ ביסעלע באַנג
מעלה־החמישה תשס''ה

CHAGALL The Flying Carriage



צו דער טאָג־אָרדענונג

?וויפל בערן זיינען געבליבן
?וויפל זיינען געבליבן וועלף
.פּעסימיסטן זאָגן, אַז זיבן
.אָפּטימיסטן טענהן, אַז צוועלף

– איז עס באַזונדערס אָדער צוזאַמען
.דאָס איז אַ קשיא אַליין פאַר זיך
,און מע קען מיט דער תשובה פאַרזאַמען
.אויב מע קראַצט אין געדענקשאַפט דעם פּליך

.טעג פון דער וואָך זיינען אַלץ זיבן
.שבטים זיינען געוועזן צוועלף
?נאָר וויפל בערן זיינען געבליבן
?וויפל זיינען געבליבן וועלף

מאָסקווע תשס''ה

Chernin and Karloff

ערב פּסח

באַלד
.וועט עפּעס זיין דאָ מיט אַ גוואַלד
איצט
.שוין זע איך, ווי דער הימל בליצט
קרום
.ווערט אַלצדינג אומדערוואַרט אַרום
הויך
.דערהייבט זיך צו דער זון דער רויך
הענט
.דערשפּירן, ווי דער ספר ברענט
ווייט
.פליט נאָך אַ זייט און נאָך אַ זייט
!הער
.עס קריכט די אייביקייט אַהער
באַלד
.וועסטו דערקענען איר געשטאַלט

מאָסקווע תשס''ה

gefen

אינעם טאַטנס וויינגאָרטן

.און תל־אָביב איז אויך אַן עיר־ואם
(!מע טאָר ניט אויפהייבן געפעלשט אַ ברעם)
.זי איז באַפעלקערט איבערהויפּט מיט יידן
,מע קען זיך פילן רואיק אין איר שויס
און צווישן דערנער איז אויך זי אַ רויז
.און טוט דערפרייען אַ בן־ברית אַ מידן

זי שטייט באַגייסטערט אויפן סאַמע שוועל
,און ווי אַ זויגקינד טוט אַ קוויטש אַ קוועל
.און זי טוט וואַקסן, בלייבנדיק אַ קליינע
,יאָ, תל־אָביב איז אויך אַן עיר־ואם
,און די צעשיידונג טוט ביים האַרץ אַ קלעם
.ווייל אויך פאַר מיר ביי איר איז דאָ אַ תאנה

תל־אָביב תשס''ה


РОСА


ימות הטל תשס''ה

ווי וואָלט געוועזן ווויל ווען ס'וואָלטן דאָ אַהער אריבער ים אין בלויען נס־געשווימל
געקענט אַנטלויפן פון די גויים אַלע ייִדישע מקומות מיטן ייִדישן געווימל


אורי צבי גרינבערג

את ימות המשיח כל־כך רצופים
אצטרך לערבב בזהירות כמו קלפים
ומבט להעיף על גגות רעפים
.שפּזורים כמו פּרכים של אַל־מוות
התברר שקצרה השׁיבה למרכז
וקצר המרחק בין עכשיו לבין אז
.וקוצרים ברינה והזרע עוד עז
.שטעטלעך האָבן אַהער זיך געיאַוועט

קדומים תשס''ה

YUNGVILNE


אַ ווילנער חשבון־נפש

אַ פּרואוו צו ווערן לייטיש אויף אַ צייט
.פאַרפירט בגנבה יעדן זייער ווייט
,ס'איז שווער צו בלייבן ערגעץ אין אַ זייט
.אויב ס'איז די לייטישקייט אַ ביסל אויסגעגוואַלדיקט
אויך אין אַ טעמפּן ווינקל פונעם זיין
קען מען זיך פילן טאַקע זייער פיין
און ניט צו קריכן אין קיין קאַמף אריין
.און רעאַגירן גוט באַטראַכט, נאָר באַלדיק

דער גלגל פון די שיט באַשמירטע טעג
,פירט אומפאַרמיידלעך צו אַ שיטן דרעק
וואָס האָט ניט קיין שום גרונט און קיין שום ברעג
.און צווינגט צו שווימען אין אַן אייביק שטינקען
,דאָס איז דער גורל פונעם לעצטן דור
וואָס איז מקיים מעשיות אויף דער וואָר
און האָט אַ צוועק צו לעבן נאָך אַ יאָר
.און קיין מאָל ניט חלילה ניט דערטרינקען

ווילנע תשס''ה

a lialke forshtelung in geto



***

עס גייט ניט און עס וועט ניט גיין
כל־זמן אַן אויסגעקרימטע שורה
וועט אומגעלומפּערט, אָן אַ צורה
.אין גאָרגל שטאַרצן ווי אַ ביין

די גרויע שיין פון פרעמדע טעג
וועט ווערן אייגן און געמיטלעך
,ווי שוואָמען מיט צעקייטשטע היטלעך
.ווי קינדער מיט תלינים־העק

,אַ גראָבער יונג דערזינגט זיין ליד
,זיין פּריקרע־זיסלעכע נגינה
.זיין סערענאַדע פול מיט סלינע
.יאָ, אויפן בוידעם אַ יריד

מאָסקווע תשס''ה



eretz yisroel



אַ קער

Вот –
новый поворот...
«Машина времени»

,און אַ מאָל, ווי באַוואוסט
איז דוד המלך עולה געווען
,פון חברון קיין יבוס
פונעם דרום צום צפון
און דערביי איז ער זיכער
.פאַרביי ערגעץ דאָ מיט זיין חיל
כ'בין געפאָרן אַליין איבער זייערע שפּורן
מיט ניט־דאָיקע לידער
.פון דער רעשיקער צייטן־מאַשין
אויפן קרייצוועג, ניט ווייט פון בית־לחם
ביים פאַרקערעווען לאַנגזאַם אויף לינקס
האָב איך פריינדלעך דערהויבן אַ דלאָניע
מיט אַ גרוס צו אַ בלויען פּאָליציִאַנט
.מיט אַ פּאַנצער אַ שוואַרצן
און ער האָט מיר געוויזן דעם וועג
.צו גליתעס געקעפּיקטן קערפּער

כפר־אלדד תשס''ה

yiesh


אַ מין יאוש

,צו פאַרגעסן דאָס היימלאַנד, די יוגנט, דעם טרוים
,אָנצוזשליאָקען זיך גוייִש און ווערן אַ לוט
,מיט אַ פּעקל קאָנדאָמען אַרויסגיין אין גאַס
,אויסצוקיילבן אַ קורווע און מאַכן אַ טרען
זיצן ביז אין דער פרי אין אַ זינדיקן באַר
און צעוואַרפן די גרינע דאָלאַרן און הילצערנע רובל
,כל־זמן ס'איז נאָך דאָ
.ביז צו ווערן אַ יורד

אין אַ שיכּורער גאווה באַווייזן די גויים דעם בלויאינקן פּאַס
,פון מיין ווייטער מדינה
,כל זמן ס'איז נאָך דאָ, ביז צו ווערן אַ יורד
צו דערזען אַ פּאָר שטראַלן
פונעם גרויליקן, שרעקלעכן אויפגאַנג
,און צו זאָגן מיט ווייטיק: "איך בין פאָרט אַ ייד
".ווייל איך האַלט ערגעץ טיף אַ בטחון

מאָסקווע בין־המצרים תשס''ה

AFCELOXES